Tổng kết 5 năm thực hiện kế hoạch 888 tại Lào Cai. Kết quả đạt được và những khó khăn còn tồn tại.

Phương thức thủ đoạn, hoạt động của các đối tượng ngày càng tinh vi, đa dạng và xu hướng dịch chuyển từ hình thức truyền thống sang hình thức bán hàng Livetream trên nền tảng mạng xã hội (Facebook, Zalo, Tiktok…) gây nhiều khó khăn cho lực lượng trong công tác phát hiện, kiểm tra, xử lý vi phạm. Thay vì mở cửa hàng cố định, các đối tượng kinh doanh online lập nhiều tài khoản trên các ứng dụng xã hội hoặc mở gian hàng điện tử trên các sàn TMĐT, chạy quảng cáo, ảnh chụp sản phẩm nhưng không công khai địa chỉ, số điện thoại hoặc địa chỉ chung chung, khi khách hàng hỏi thì chỉ nhận nhắn tin riêng. Hàng hóa giả, không rõ nguồn gốc được phân tán qua nhiều đại lý, cộng tác viên bán hàng nhằm che giấu đầu mối cung cấp. Các đối tượng này sử dụng nhà ở, khu chung cư trở thành nơi cất giấu hàng hoá, không mở cửa hàng mà biến nhà ở trở thành điểm phân phát hàng hoá sử dụng sử dụng đa dạng các loại phương tiện giao thông vận tải khác nhau để đưa đến cho người tiêu dùng như sử dụng phương tiện cá nhân; gửi, giao nhận hàng hóa thông qua bưu cục các công ty giao hàng nhanh, hoặc các công ty vận tải hành khách,… gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, xử lý vi phạm.

- Thủ đoạn trong sản xuất hàng giả, hàng vi phạm về SHTT: Sử dụng công nghệ in ấn, bao bì hiện đại để làm giả tem, nhãn, mã vạch và bao bì sản phẩm. Hàng giả ngày càng có hình thức gần tương tự hàng thật, khiến người tiêu dùng khó phân biệt. Một số cơ sở sản xuất hoặc kinh doanh trộn lẫn sản phẩm thật với hàng giả, hàng nhái để tiêu thụ, đặc biệt là làm giả nhãn hiệu nổi tiếng, hàng giả tập trung vào các sản phẩm có thương hiệu được tiêu thụ nhiều trên thị trường.

- Thủ đoạn trong kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ: Nhập hàng không qua kênh chính ngạch chủ yếu là hàng hóa tiêu dùng (đặc biệt là đồ quần áo, giầy dép các loại, phụ kiện thời trang và thực phẩm) được vận chuyển nhỏ lẻ, qua các tuyến đường mòn, lối mở hoặc gửi theo dạng hàng xách tay, hàng tạm nhập, tái xuất để đưa vào địa bàn; Nhiều cá nhân lợi dụng hình thức hàng xách tay để nhập hàng không chịu thuế, không có chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, sau đó bán qua mạng xã hội, cửa hàng nhỏ lẻ.

Trong giai đoạn 2021- 2025, qua nắm bắt địa bàn tổng số tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng quản lý theo Kế hoạch 888 trên địa bàn tỉnh Lào Cai là 11.127 cơ sở. Cụ thể:

- Số siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn: 30 cơ sở;

- Số Ban quản lý chợ, hiệp hội, làng nghề trên địa bàn: 88 chợ;

- Số đơn vị hoạt động thương mại điện tử, website thương mại điện tử: 2 cơ sở;

- Số cơ sở sản xuất, kinh doanh tại các chợ, làng nghề: 1.401 cơ sở;

- Số cơ sở kinh doanh tại các khu vực, tuyến phố du lịch: 29 cơ sở;

- Số cơ sở kinh doanh tại trung tâm thương mại: 4 cơ sở;

- Số lượng các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh trên nền tảng số facebook, zalo, tiktok, instagram...: 89 cơ sở;

- Số lượng tại các khu vực, đường phố khác: 9.484 tổ chức, cá nhân.

Đến hết 2025, Chi cục đã thực hiện

+ Đạt 100% các cơ sở kinh doanh có hành vi vi phạm trong các năm trở về trước về kinh doanh hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không tái phạm.

+ Đạt 99.6% các cơ sở kinh doanh không bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

+ Đạt 100% các cơ sở sản xuất trong các làng nghề không sản xuất và không bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

+ Đạt 100% các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số được tuyên truyền, vận động ký cam kết không bày bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Công tác quản lý thị trường thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực nhờ sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo trong việc thực hiện nghiêm chế độ báo cáo, cập nhật hệ thống INS và phối hợp xử lý vi phạm quyết liệt với phương châm “không có vùng cấm”. Tuy nhiên, đơn vị vẫn đối mặt với nhiều thách thức khi các đối tượng vi phạm tại vùng sâu, vùng xa và trên môi trường thương mại điện tử hoạt động ngày càng tinh vi, ẩn danh, trong khi cơ chế chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan chưa đồng bộ. Khó khăn càng gia tăng do lực lượng mỏng, trang thiết bị lạc hậu, vướng mắc pháp lý đối với các mặt hàng mới (như thuốc lá điện tử, shisha), cùng những bất cập về chi phí cao và thời gian kéo dài trong giám định hàng giả. Tình trạng này xuất phát từ đặc thù địa bàn biên giới rộng khó kiểm soát, tâm lý tiêu dùng ham rẻ và hạn chế về năng lực, trình độ công nghệ thông tin của một bộ phận công chức.

Như vậy, để nâng cao hiệu quả công tác, cần tập trung vào ba nhóm giải pháp chính: (1) Nâng cao năng lực và nhận thức, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, và hoàn thiện cơ chế phối hợp. Cụ thể, cần tăng cường tuyên truyền pháp luật rộng rãi đến cơ sở kinh doanh và người tiêu dùng về tác hại của hàng giả, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nghiệp vụ và giáo dục đạo đức công vụ cho công chức. (2) Về hoạt động chuyên môn, cần tăng cường giám sát, kiểm tra đột xuất tại các địa bàn trọng điểm (kể cả thương mại điện tử), kiên quyết xử lý nghiêm các cơ sở tái phạm và các điểm nóng. Đồng thời, tiếp tục cập nhật dữ liệu quản lý địa bàn (INS) và chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng nội tỉnh, các phòng Nghiệp vụ của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước – Bộ Công Thương và các tỉnh giáp ranh để đấu tranh hiệu quả chống buôn lậu, hàng giả trên khâu lưu thông. (3) Cuối cùng, cần kiến nghị hoàn thiện phần mềm INS để tạo thuận lợi cho việc thiết lập hồ sơ, tổng hợp báo cáo và tiến hành điều chỉnh các chỉ tiêu, bảng biểu của Kế hoạch 888 để phù hợp hơn với thực tiễn./.

Ảnh minh họa